Tính đến nay, danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng là 1.173 hoạt chất với gần 4.100 tên thương phẩm. Số lượng này là quá nhiều, gây khó cho bà con nông dân và cơ quan quản lý. Vì vậy, Cục bảo vệ thực vật đang tiến hành rà soát và loại bỏ nhiều tên thương phẩm và hoạt chất bảo vệ thực vật ra khỏi danh mục.

Dự kiến, ngay trong năm nay Cục Bảo vệ thực vật, thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) sẽ loại bỏ hai hoạt chất Carbendazim và Paraquat với hơn 300 tên thương phẩm liên quan tới hai chất này ra khỏi danh mục được phép lưu hành.

Carbendazim là một hoạt chất dùng để diệt nấm trên nhiều loại nông sản nhưng việc sử dụng chất này đang gây ảnh hưởng tới hình ảnh nông sản Việt Nam. Tiêu Việt Nam xuất khẩu vào EU đã nhiều lần bị cảnh báo vì có dư lượng chất này; hay như mật ong cũng khốn đốn vì hoạt chất Carbendazim khi xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, EU…

Ngoài Carbendazim, thuốc trừ cỏ Paraquat cũng sẽ bị loại bỏ trong danh mục hoạt chất được sử dụng trong nông nghiệp. Dù không thể phủ nhận tác dụng của chất Paraquat như việc giảm sức lao động của nông dân, tăng năng suất cây trồng nhưng chất này đang ảnh hưởng tới môi trường đất, nước.

Không chỉ hai hoạt chất trên, theo ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục bảo vệ thực vật, Cục này đang tiến hành rà soát toàn bộ lượng thuốc bảo vệ thực vật nhập khẩu trong 5 năm gần đây và thực trạng sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn từng tỉnh. Trên cơ sở đó sẽ rà soát toàn bộ danh mục thuốc bảo vệ thực vật với gần 4.100 tên thương phẩm. Những loại thuốc nào không buôn bán sử dụng trong thời gian qua sẽ bị loại bỏ luôn.

Số lượng tên thương phẩm thuốc bảo vệ thực vật sẽ tiếp tục giảm nữa vì theo Thông tư 21/2015/TT-BNNPTNT về quản lý thuốc bảo vệ thực vật thì đến 1-8-2017, sẽ loại bỏ những loại thuốc bảo vệ thực vật được đánh giá là độc thuộc nhóm III và nhóm IV hiện nay. Theo ước tính, sẽ có thêm ít nhất 250 tên thương phẩm với 115 hoạt chất bị cấm lưu hành.

Hơn nữa, theo Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật, từ ngày 1-8-2020, một hàm lượng hoạt chất chỉ cho phép một dạng tên thương phẩm. Do đó, sẽ có khoảng 600 đến 700 tên thương phẩm nữa bị loại bỏ ra khỏi thị trường.

“Ngoài ra chúng tôi sẽ thành lập hội đồng khoa học để đánh giá lại những loại thuốc nào gây bệnh cho người như ung thư, rối loạn chức năng sinh sản, ảnh hưởng tới môi trường, làm ảnh hưởng tới hình ảnh nông sản Việt Nam… sau đó sẽ trình Bộ trưởng xem xét loại bỏ”, ông Trung nói.

Trước đó, vấn đề “ma trận” thuốc bảo vệ thực vật đã được đề cập rất nhiều tại các diễn đàn Quốc hội. Tại phiên chất vấn cuối năm 2015, nguyên Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát cho hay, số lượng hoạt chất và tên thương phẩm thuốc bảo vệ thực vật quá nhiều, gây khó khăn cho bà con nông dân lựa chọn, cán bộ quản lý cũng gặp khó khăn khi chọn thuốc cho những bệnh trên cây trồng của mình.

Con số gần 4.100 tên thương phẩm đồng nghĩa là với cùng một bệnh trên cùng một cây trồng có rất nhiều loại thuốc khác nhau và nhiều khi thì hàm lượng cũng chỉ chênh nhau một chút hoặc người ta cho thêm một chất gì đó vào và đặt một tên khác. Có trường hợp thuốc bị xuống cấp lại đổi tên. Phần lớn tên thuốc ngay cả cán bộ chuyên ngành cũng rất khó nhớ.